Aikido

Wat is Aikido?

Aikido is een jonge Japanse traditionele krijgskunst, ontwikkeld door Morihei Ueshiba (1883-1969). Morihei Ueshiba, ook wel O'sensei genoemd, leefde in een tijd waarin Japan grote veranderingen onderging (de overgang van een feodale maatschappij beheerst door de samoerai naar een moderne samenleving). Ueshiba wilde een krijgskunst ontwikkelen die de traditionele Budo respecteerde, maar ook passend is in de huidige tijd, cultuur en maatschappij.

Technieken van Aikido

De technieken die in het huidige Aikido worden gebruikt zijn afkomstig van de Samurai en kunnen in de oude vorm niet beoefend worden, want deze zijn ontwikkeld voor het slagveld. De technieken zijn door Ueshiba omgevormd en passend gemaakt om te beoefenen met als doel zelfontwikkeling in tegenstelling tot het overwinnen van de ander.
De zoon van Morihei Ueshiba, Kisshomaru Ueshiba heeft een systeem ontwikkelt uit de leer van zijn vader, waarna er net als bij judo kyu- en dan-graden behaalt kunnen worden. Op deze manier kunnen beoefenaars hun Aikido progressie meten en dit werkt brengt structuur aan de lessen.

Betekenis van het woord Aikido

Het Japanse woord aikido kan opgedeeld worden in drie aparte delen. Ai is Japans voor "liefde" of "harmonie". Ki heeft meerdere betekenissen, onder andere: "energie". Do tot slot, betekent: "weg" als in levensweg of morele methode. Het woord Do wordt in veel Japanse sporten gebruikt, zoals kendo of judo.
Samen betekenen de drie woorden ai, ki en do zonder agressie of "de weg van harmonie met Ki." De betekenis hiervan verwijst zowel naar de filosofie die O'Sensei had met betrekking tot aikido als naar de uitvoering van technieken van aikido. Het woord Ki is een fundamenteel Oosters concept, dat zijn oorsprong heeft in de Chinese cultuur, waar het Chi genoemd wordt, zoals in Tai Chi of Chi Gong. Doorgaans betekent Ki levensenergie die deel uitmaakt van alles wat bestaat.
Ook wordt Ki vertaald als richting en dan bij aikido specifiek de richting die een aanvaller heeft ingezet. O'Sensei was zeker niet de eerste beoefenaar van een krijgskunst die het concept Ki gebruikte in zijn discipline.
O'Sensei verbond religieuze opvattingen met de vecht- technieken die hij eerder had geleerd. De krijgskunst, die hij overigens pas in een later stadium van zijn leven aikido noemde, moest volgens hem niet gericht zijn op het verslaan van de tegenstander, maar juist op het zo min mogelijk schade toebrengen van de ander. Op een meer filosofisch niveau zag Morihei aikido als middel om in harmonie te komen met de technieken van aikido (Ki). In de technieken vertaalt de filosofie van O'Sensei zich doordat de aikidoka (beoefenaar van aikido) een aanval niet stopt door het tegen te houden, maar de ingezette aanval ombuigt en tegen de aanvaller keert. De aikidoka komt als het ware in harmonie met de kracht en techniek van de aanvaller.
Wil je meer weten over Aikido. Het Aikido Journal is een internationaal platform waar je verrijkte content kunt vinden, zoals podcasts, interviews, een academie en nog veel meer.
Mushinkan Aikido Kanji

Aikidostijlen

Aikikai Aikido

Er zijn zeven erkende Aikido stijlen en de meeste verenigingen beoefenen de Aikikai-stijl. De bewaker van het Aikikai Aikido is de kleinzoon van Morihei Ueshiba, Moriteru Ueshiba. Als Doshu heeft hij de verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat het originele concept van O Sensei's Aikido wereldwijd de standaard blijft voor het Aikikai Aikido. Uiteindelijk zal de zoon van Moriteru dit overnemen en doorgeven aan zijn zoon of dochter.
De klemmen en worpen die gebruikt worden maken de aanvaller onschadelijk op een harmonische manier. Dat wil zeggen dat de aanvaller gecontroleerd onschadelijk wordt gemaakt zonder dat hij of zij daar schade door ondervind. De founder, Morihei Ueshiba wilde een balans vinden tussen fysiek contact en spiritualiteit. Dit heeft hij gecombineerd en omgegoten met als uitkomst het aikikai aikido.
In Beek (Limburg) ligt een vereniging die het Aikikai Aikido beoefend.

Ki-aikido

Het ki-Aikido is geschikt voor mensen die het fysieke gedeelte van een vechtsport/krijgskunst willen mijden. De technieken moeten wel correct uitgevoerd worden, maar op een minder effectieve manier dan andere aikido stijlen. Deze stijl heeft specifieke trainingsmethoden die gebaseerd zijn op methoden voor de ontwikkeling van de geest en het lichaam, in combinatie met ki. Veel van de leer is gebaseerd op de vier basisprincipes om geest en lichaam te verenigen en de vijf basisprincipes van Aikido. De vier basisprincipes voor het verenigen van de geest en het lichaam:

- Handhaving van de kern
- Volledige ontspanning
- Gewicht aan de onderkant
- Aandacht is naar buiten gericht

Klik op de knop voor meer info over Ki-Aikido

Tendoryu Aikido

Tendoryu Aikido is het aikido dat is ontwikkeld door Kenji Shimizu-sensei.
Kenji Shimizu is een leerling van Morihei Ueshiba (O'sensei), de grondlegger van aikido. Hij was een van de laaste uchi deshi (inwonende leerling) van de grondlegger. Na de dood van O'sensei heeft hij in 1973 zijn eigen organisatie opgericht en zich afgesplitst van de Aikikai. Tendoryu Aikido kenmerkt zich door grote dynamische stevige bewegingen. Shimizu-sensei legt veel nadruk op een sterke samenvloeiing. Zowel aanvaller als verdediger moeten werken alsof er met een scherp (dodelijk) zwaard wordt geoefend. Naast deze sterke gerichtheid wordt er ook getracht het lichaam ontspannen te houden. De kracht moet van binnen en niet van buiten (spierkracht) zitten. Door op deze manier te oefenen ontstaan krachtige soepele bewegingen.
Tendoryu Aikido | Mushinkan

Tomiki-Aikido

Tomiki-Aikido is ontwikkeld door Kenji Tomiki (1900-1979).
Voordat hij het Aikido onder Morihei Ueshiba bestudeerde was hij een leerling van de grondlegger van het Judo, Jigoro Kano. Hij ontwikkelde zijn stijl op latere leeftijd. Een groot verschil met andere Aikido-stijlen is dat Tomiki-Aikido wel wedstrijden kent in de vorm van een randori. Ook vond Tomiki dat het oefenen van een beperkt aantal bewegingen eerder tot perfectie leidt. Tomiki-Aikido bestaat hierdoor uit twee wegen;

- Het kata (vastgelegde vormen), deze dienen om de techniek te perfectioneren.
- Randori (vrije aanval/verdediging), deze bestaat uit 17 basisvormen en hiermee worden timing, alertheid en reflexen getraind.

Tomiki-Aikido is een Aikido-stijl die voor sommigen afbreuk doet aan het principe van "geen competitie" welke door Morihei Ueshiba geprefereerd werd, maar voor anderen is het "competitie-element" juist datgene wat deze Aikido-stijl aantrekkelijk maakt.

Yoshinkan Aikido

Yoshinkan Aikido is een Aikido-stijl die de hardere, direktere vaardigheden van het Aikido nastreeft. Deze stijl kenmerkt zich door strakke basisbewegingen en een systematisch preciese leermethode. Door zijn functionaliteit wordt Yoshinkan Aikido aan de politie van Tokio onderwezen.

Yo = beoefenen, vormen; Shin = geestkracht, wilskracht;
Kan = huis.

Dus Yoshinkan is (vrij vertaald) 'het huis om lichaam en geest te ontwikkelen.' Gozo Shioda, die als eerste uit Ueshiba´s handen de 9e Dan mocht ontvangen, scheidde zich van de Aikido-organisatie van Ueshiba`s zoon Kisshumaru Ueshiba. Hij ging zelf verder en vertegenwoordigde al gauw een meer traditionelere, strengere en hardere Aikido-stijl die zich sterk oriënteerde op het vooroorlogse Aikido van Ueshiba. Tegelijkertijd formuleerde Shioda een leermethode die systematisch en precies de basis van het Aikido overbracht en daarbij toch genoeg mogelijkheden open liet om onbeperkt vrije technieken te kunnen uitvoeren. Shioda Sensei werd alom gerespecteerd om zijn attitude jegens de Budo-disciplines en voor zijn geloof in 'Wa' (= harmonie) als een manier van leven. Op 17 juli 1994 overleed Shioda Sensei en liet hij ons als erfenis een sterke en dynamische stijl van Aikido na, welke zich hopelijk verder zal blijven ontwikkelen op dit hoge niveau en zal blijven doorgroeien.

Aikibudo

Aikibudo is een vechtkunst die zijn oorsprong vind in de klassieke vechtkunst van de samurai, met name het Daito-ryu aiki jiu-jitsu. Het aikibudo kenmerkt zich door cirkelende bewegingen, waarna via een worp of klem de tegenstander kan worden gecontroleerd. Het kan omschreven worden als een hardere vorm van Aikido zoals het bestudeerd werd voor de Tweede Wereldoorlog. Het aikibudo kent, gezien de aard van de technieken, geen wedstrijden. Aikibudo komt het dichtstbij de methodes die de samurai gebruikte.

Klassiek Aikido

De Naam Klassiek Aikido is ontstaan doordat binnen de groep "klassieken" van Aikido bestudeerd worden:
- het leven van O Sensei
- de werken van O Sensei: zijn gedichten, zijn kalligrafie, zijn foto/videomateriaal, zijn teksten, zijn spirituele oefeningen (
- de nalatenschap van Rinjiro Shirata Sensei: zijn technieken, zijn kalligrafie, zijn nagelaten video/fotomateriaal, zijn interpretaties van de lessen van O Sensei, zijn directe leraar
- de relatie lichaamstechnieken en wapenwerk dmv. aikiken en aiki-jo (geen externe zwaard/wapenscholen)

Rinjiro Shirata (°29/3/1912 +29/5/1993) is algemeen erkend als één van O Sensei’s beste leerlingen binnen Aikido. Hij was een afstammeling van een oude samoerai familie, startte in de lagere school met kendo, en ging later verder met judo. In 1933 begon hij aikido te trainen in de Kobukan dojo bij O sensei Morihei Ueshiba. Omdat Japan zich opmaakte voor een oorlog, werd er in die tijd hard en realistisch getraind, en bovendien werden alle technieken aan de hand van het zwaard verklaard. In 1937 werd Shirata ingelijfd in het leger. Na de oorlog was hij krijgsgevangen tot 1946. Na de oorlog ging Shirata verder met zijn aikidostudie bij O Sensei. Hij keerde terug naar zijn geboortegrond waar hij werkte en aikido onderwees. Omdat Shirata Sensei één van de weinigen was die zowel voor, als na de oorlog bij O Sensei getraind heeft, is zijn aikido veel breder dan het moderne aikido. Het valt op dat de technieken dikwijls als diamant (statisch, stevig en sterk), wilg (meegevend, beweging zoeken), water (vloeiend en altijd bewegend) of kokyu (ademkracht) worden uitgelegd, wat overeenstemt met de verschillende stadia die O Sensei in zijn budoleven doorgemaakt heeft. Dit is dan ook de manier waarop Shirata Sensei het klassieke Aikido onderwees.

Aikido in de buurt

Bij Aikido Nederland aangesloten verenigingen in Zuid Nederland

Graden in Aikido

Aikido is niet competitief, maar er is wel een examensysteem, waarin de ervaring van de beoefenaar getoond wordt en de beoefenaar zijn eigen progressie kan meten.
Kleur Graad Benaming
kyu (wit) 6e kyu rokkyu
5e kyu gokyu
4e kyu yonkyu
3e kyu sankyu
2e kyu nikyu
1e kyu ikkyu
dan (zwart) 1e dan shodan
2e dan nidan
3e dan sandan
4e dan yodan
5e dan godan
6e dan rokudan
7e dan shichidan
8e dan hachidan
9e dan kudan
Hoogste dan 10e dan judan

Voorbeeld 2e Dan Examen Aikikai

Van de Samurai tot Aikido

Volgens de legende kwam de boeddhistische monnik Bodhidharma, stichter van het Zen-boeddhisme, in 527 vanuit India aan in de Shaolin-tempel in China. Hij vond de monniken in onvoldoende vorm voor Zen-meditatie (Chan, in het Chinees), daarom leerde hij hen enkele lichaamspraktijken en gevechtstechnieken die, vermengd met Chan (Zen) filosofie, leven gaven aan de Shaolin stijl van Kung Fu (Hard Werken, in het Chinees). De hoge spirituele lading en de zorg voor het lichaam-geest systeem schiepen de grondslagen van de krijgskunsten (Wu Shu, in het Chinees) als zowel zelfverdedigingstechnieken als meditatie in beweging.

Zoals vele tradities, kwam zelfs de filosofie van de krijgskunst vanuit China via Korea in Japan terecht. Het Chan-boeddhisme werd Zen en de krijgskunst werd Bujutsu. Door de eeuwen heen ontwikkelden Japanse krijgers, of Bushi, fijne gevechtstechnieken, zowel gewapend als ongewapend. Na verloop van tijd ontstond een zeer invloedrijke krijgersklasse, die het land snel in haar macht kreeg: de Samurai.

De strikte gedragscode van de Samurai wordt tegenwoordig Bushido genoemd, de Weg van de Krijger. Zo is egoïsme een grote fout voor een samurai. Het moet worden geëlimineerd, beginnend bij elke triviale gelegenheid in het dagelijks leven. Bij een banket zal een samoerai er voor moeten zorgen dat alle anderen de grootste porties krijgen. Voor een samoerai is de grens tussen goed en kwaad zwak: het leven van een ander vernietigen, in de overtuiging dat we aan de goede kant staan, zou ons onmiddellijk aan de verkeerde kant brengen. Bovendien zal een samurai zich nooit inlaten met verbale geschillen, omdat hij weet dat die niet ter zake doen.

Het elitewapen van de Samurai was de Katana, een vlijmscherp, zeer fijn vervaardigd zwaard dat hen ertoe bracht zeer verfijnde en dodelijke gevechtstechnieken te ontwikkelen die bekend staan als Ken Jutsu. Inhet moderne Aikido wordt de Bokken gebruikt, dit is een houten Katana. De Samurai beoefenden ook worstelgevechten (Ju Jutsu) en verschillende soorten gewapende gevechten. Al deze technieken worden in het Japans Bu Jutsu genoemd en zijn allemaal gericht op oorlogsgevechten. De Jaito is een katana met een scherpe punt, dit wapen wordt in Aikido soms gebruikt om te demonstreren.

Budosport - Mushinkan Aikidovereniging
In het begin van 1600 was Japan verenigd onder het Tokugawa shogunaat en waren de burgeroorlogen praktisch voorbij. Vanaf toen kregen de Samurai steeds minder kansen om te vechten. Om hun krijgskennis te behouden, stichtten ze verschillende scholen (Ryu) van Bu Jutsu, zodat ze voortdurend hun technieken konden oefenen en getraind bleven. Na verloop van tijd begon Bu Jutsu zich te vermengen met Bushido, de code van de krijger, en werd Bu Do ontwikkeld. Budo, de Martiale Weg (Weg om het Conflict te stoppen, letterlijk), is een praktijk om lichaam, geest en ziel te versterken door de studie van wapens en gevechten.

In westerse landen zijn de woorden Bujutsu en Budo beide vertaald als Krijgskunst, waardoor een zekere verwarring is ontstaan tussen iets dat alleen maar met vechten te maken heeft (Bujutsu) en iets anders dat gericht is op zelfverbetering (Budo). Aikido is een vorm van moderne Budo die in de jaren '40 is ontstaan uit de synthese die de stichter Morihei Ueshiba bereikte dankzij zijn enorme kennis van Bujutsu, met name van Daito-Ryu Aiki Jutsu en Kashima Ryu Ken Jutsu.

Meer weten over de budosporten die zijn ontstaan na het tijdperk van de Samurai, bezoek dan de vechtsporten pagina.

Japanse termen voor Aikido

Tijdens de training wordt veelvuldig gebruikt gemaakt van de Japanse taal. De meest gebruikte woorden en zinnen zijn hieronder weergegeven.


Japans Nederlands
Onegai Shimasu Hartelijk welkom
Domo arigato gozai mashita Heel hartelijk bedankt
Sensei Leraar
Shihan Meester
Deshi leerling
Sempai Senior, leerling met veel ervaring
Kohai Junior, student met minder ervaring
Dohai student met gelijke ervaring
Hajime Begin
Yame Einde
Seiza Formele zit op de knieën

Create your account