Tomiki was de eerste leerling van Ueshiba die een breuk binnen aikido veroorzaakte toen osensei nog leefde.

Tomiki was judoka en inwonend leerling van de grondlegger van judo, Jigoro Kano. In 1926 ontmoette Kano Ueshiba. Kano was onder de indruk van de krijgskunst van Ueshiba en stelde voor dat Tomiki bij hem in de leer ging. Langer dan tien jaar beoefende Tomiki aikido bij Ueshiba.

Na de oorlog (hij zat van 1945 tot 1948 in Manchurije gevangen) werd hij naast docent calligrafie judo-instructeur aan de Waseda Universiteit. Tegelijkertijd was zijn liefde voor aikido nog aanwezig. Al tijdens zijn gevangenschap in Manchurije zocht hij naar een manier om een synthese tussen judo en aikido te bewerkstelligen. Hij wilde de leermethode van judo toepassen op aikido om de krijgskunst toegankelijker te maken voor de studenten. Hij introduceerde in 1958 ‘zijn’ aikido. Hiertoe behoorde ook het wedstrijdelement, iets waar Ueshiba fel op tegen was. ‘Noem het dan geen aikido’, was diens reactie. Tomiki-aikido wordt tegenwoordig wereldwijd bedreven. De belangrijkste Tomiki aikido-leraren hedentendage zijn Tetsuro Nariyama en Fumiaki Shishida. Voor een interview met Tomiki klik hier.

De leermethode in Tomiki-aikido bestaat uit het aanleren van kata en randori. Kata zijn vooraf vastgelegde bewegingen (en technieken) op vooraf vaststaande aanvallen. Bij kata gaat het erom je de technieken eigen te maken.

Randori (vrije oefening) is een aanvulling op de kata. Ook bij randori is een beperking opgelegd. Zeventien basistechnieken zijn voor deze oefening geschikt gemaakt. Randori is bedoeld om de technieken te leren toepassen bij wisselende omstandigheden. Het gaat hier niet om een voorgeschreven aanval, maar de tegenstander valt met een variatie in aanvallen aan. Daarbij zal ook de timing en snelheid steeds varieren. Randori wordt ook in wedstrijdvorm beoefend.